Depresja - Wszystko co powinieneś wiedzieć

Leczenie depresji – Zagadnienia ogólne

Zaburzenia depresyjne w społeczeństwie stają się coraz bardziej powszechne. Coraz więcej osób cierpi na obniżenie nastroju oraz towarzyszące im objawy braku motywacji do działania.Depresja w znaczeniu medycznym oznacza trwające długi czas (tygodnie, miesiące) chorobowe obniżenie nastroju, któremu towarzyszy najczęściej poczucie smutku, żalu, obojętności. Pacjent cierpi z powodu ubytku energii, zmniejszenia aktywności. Zakres zainteresowań i koncentracja uwagi są obniżone, często pojawia się zmęczenie nawet po małym wysiłku, towarzyszy temu często anhedonia, czyli niemożność przeżywania przyjemności. Obniżeniu ulega samoocena, często towarzyszy temu nieuzasadnione i irracjonalne poczucie winy i przekonanie o swojej małej wartości. Obniżenie nastroju jest niezależne od zdarzeń bieżących i nie ulega większym zmianom w kolejnych dniach. Depresja należy do najczęściej spotykanych schorzeń. WHO szacuje, że w 2020 r. stanie drugą co do częstości występowania chorobą na świecie. W świetle tych informacji warto poznać bliżej tę chorobę i dowiedzieć się, jak można sobie z nią radzić. Chorzy na depresję oceniają swój stan jako „życie w czarnej dziurze”, bądź poczucie nadciągającej zagłady i wszechogarniającego przygnębienia. Zdarza się jednak, że osoba cierpiąca na depresję nie odczuwa smutku, jej stan psychiczny zatruwa jednak poczucie pustki, bezsensu i apatii, często w przypadku mężczyzn, połączonego dodatkowo z gniewem i agresją. Depresja może mieć różne objawy w zależności od indywidualnych uwarunkowań danej jednostki. Jest jednak zespół cech wspólnych dla większości osób cierpiących na to zaburzenie. Wiele z tych symptomów, może świadczyć o naturalnym, chwilowym obniżeniu nastroju. Jednak im więcej ich wykazuje dana osoba i im dłużej one trwają, tym większe prawdopodobieństwo, że w jej przypadku mamy do czynienia z depresją.

Objawy depresji:
poczucie bezradności i braku nadziei – chorzy na depresję nie czują możliwości poprawienia swojego stanu. W ich przekonaniu wszystko pozbawione jest sensu i nie da się zrobić niczego, co mogłoby to zmienić. Nie mają nadziei na lepsze jutro.
utrata zainteresowania codziennymi sprawami – osoby cierpiące na depresję zatracają umiejętność odczuwania radości i zadowolenia. Tracą zainteresowanie swoimi pasjami, nie chcą utrzymywać kontaktów towarzyskich, nie mają ochoty na seks.
zmiany apetytu i masy ciała – depresja wpływa na apetyt chorego w dwojaki sposób, może on drastycznie utracić chęć spożywania posiłków, co wiąże się z dużą utratą wagi w krótkim czasie, bądź będzie „zajadał” swoje emocje i znacznie zwiększy masę swojego ciała.
problemy ze snem – podobnie jak w przypadku apetytu, depresja wpływa na sen w dwojaki sposób. Chory może mieć problemy z zasypianiem i męczy się w kolejne nieprzespane noce, bądź odczuwa nadmierną chęć snu i śpi znacznie więcej, niż powinien (hypersomnia).
złość i rozdrażnienie – osoby cierpiące na depresję często mają obniżony poziom tolerancji, wszystko i wszyscy budzą ich irytację, łatwo wpadają w rozdrażnienie, bywają agresywnie bez wyraźnego powodu.
utrata energii – depresja powoduje także poczucie fizycznego osłabienia i braku energii. Nawet najdrobniejszy wysiłek fizyczny męczy znacznie szybciej niż kiedyś, wykonanie wielu czynności zajmuje więcej czasu.
wstręt do samego siebie – chorym towarzyszy silne poczucie własnej bezwartościowości, bezużyteczności. Mają do siebie nieustanne pretensje, obwiniają się o najmniejsze błędy.
skłonność do ryzykownych zachowań – osoby cierpiące na depresję często cechuje brawura. Uprawiają hazard, sięgają po narkotyki i środki odurzające, uprawiają niebezpieczne sporty i stają się agresywnymi kierowcami.
koncentracja na problemach – chorzy całą swoją uwagę skupiają na problemach, rozpamiętują przykre wydarzenia, nie mogą oderwać myśli od podjętych decyzji.
niewyjaśnione dolegliwości i bóle – depresja często objawia się także dolegliwościami somatycznymi. Chorzy mogą odczuwać bóle głowy, bóle pleców, bóle mięśniowe czy bóle brzucha, bez jakichkolwiek przyczyn medycznych.
Jeśli ktoś zdiagnozuje u siebie kilka z wyżej wymienionych symptomów, które skutecznie uniemożliwiają mu normalne funkcjonowanie, powinien udać się po pomoc do psychoterapeuty.

Depresja – skąd się bierze?

Na to pytanie trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć. Często jest to odpowiedzią na długotrwały stres, z którym nie wiemy jak sobie poradzić, lekceważymy go, mając nadzieję, że „sam minie”,

to reakcją naszej psychiki i ciała na nagromadzone problemy, które „zamiatamy pod dywan” kierując się swoimi starymi schematami myślenia i działania lub braku działań .

Depresja to zwykle wiele dolegliwości fizycznych i psychicznych jednocześnie. Nie zawsze łatwo je rozróżnić i opisać, zwłaszcza przy pierwszym w życiu zachorowaniu lub odwrotnie, wtedy, gdy dolegliwości te towarzyszą nam okresowo , powtarzają się („wcześniej bywały rzadziej, mijały szybciej”)

Depresja potocznie nazywana jest „dołkiem”(stanem gorszym od normalnego). W tym sformułowaniu zawarta jest tez cecha charakterystyczna depresji, a mianowicie „początek i koniec” tego stanu, czyli jego fazowość, okresowość, przemijanie.

W powstawaniu każdej depresji biorą udział czynniki psychologiczne, środowiskowe i biologiczne.

Depresja – Czynniki psychologiczne

Mówiąc o czynnikach psychologicznych , bierzemy pod uwagę typ osobowości i cechy naszego charakteru, czyli m.in.:

– to w jaki sposób myślimy o sobie samych,

– jakie wymagania stawiamy samym sobie, ale także jakie stawiamy przed innymi,

– jakie mamy nastawienie do innych ludzi,

– jak wchodzimy w relacje z innymi i jak wiele one dla nas znaczą,

– jak reagujemy na trudne dla nas sytuacje,

– jakie wymagania stawiamy przed sobą oraz to jak długo i intensywnie przeżywamy nasze niepowodzenia,

– Pewna rolę odgrywają również te cechy naszego charakteru, które są w znacznym stopniu uwarunkowane genetycznie. Należą do nich np.: wrażliwość na bodźce, odporność na różnego rodzaju przeciążenia, w tym stres, wydolność, aktywność, tendencja do reagowania lękiem i niepokojem.

DEPRESJA – CZYNNIKI SPOŁECZNE I ŚRODOWISKOWE

Występowaniu objawów depresji sprzyja również to, co dzieje się w naszym otoczeniu, jakie mamy relacje z naszymi bliskimi, na ile czujemy się przez nich akceptowani oraz na ile my ich akceptujemy, na ile czujemy, że możemy wyrażać nasze potrzeby. Często osoby predysponowane do wystąpienia objawów depresji używają słów: „muszę”, „powinnam”, „nie wolno mi”. Wypowiedzi te mogą wskazywać, że w swoim postępowaniu często kierują się bardziej potrzebą zaspokajania potrzeb innych niż własnych (osoby z obniżoną samooceną zaspakajają potrzeby innych, by w ten sposób zdobyć ich akceptację, jednocześnie zaniedbując zaspokajanie własnych potrzeb). Tworzy to sytuację paradoksalną:

Niezaspokojone potrzeby i brak umiejętności komunikowania potrzeb tworzą frustrację i poczucie krzywdy z jednej strony, a poczucie winy z drugiej strony, co wpływa na wzajemne relacje.

DEPRESJA – CZYNNIKI BIOLOGICZNE

Czynniki biologiczne występowania depresji można tłumaczyć teorią wadliwej funkcją dwóch neuroprzekaźników w mózgu: noradrenaliny (hormon, który jest wydzielany m.in. w sytuacjach powodujących stres, razem z adrenaliną, blokuje także wydzielanie endorfin, czyli substancji odpowiedzialnych za odczuwanie przyjemności) i serotoniny (potocznie nazywana „hormonem szczęścia”, odpowiada za prawidłowe utrzymanie dobowego rytmu pracy organizmu – w nocy przekształca się w melatoninę, która umożliwia zaśnięcie (niski poziom = bezsenność). Serotonina ma niezwykły wpływ na nasze samopoczucie i nastrój. Osoby z obniżonym poziomem serotoniny wykazują zwiększoną skłonność do agresji i zachowań obsesyjnych, a także mają tendencję do przeżywania silnych lęków oraz zaburzeń depresyjnych. Ciekawostka: Osoby zakochane cechuje wysoki poziom serotoniny, który jednak łatwo ulega wahaniom, co powoduje huśtawkę emocji -euforia na zmianę z rozpaczą, a także typowe objawy miłości: kłopoty z koncentracją, zasypianiem, apetytem. Serotonina zwiększa też… ochotę na seks. Zwykle wysokie libido idzie w parze z wysokim poziomem serotoniny.

Należy zatem przyjąć, że każda depresja ma przyczyny biologiczne i psychologiczne, przewaga jednych lub drugich czynników powoduje określenie kilku postaci depresji:

– reaktywnej (większy udział czynników psychospołecznych)

– somatogennej (jeżeli wystąpienie depresji można wiązać z wystapieniem choroby somatycznej lub chorób OUN, bądź farmakoterapią.

– W odniesieniu do części zaburzeń depresyjnych wymienia się przyczyny tzw. Endogenne, związane z zaburzeniami funkcji substancji neuroprzekaźnikowych. Ta ostatnia grupa zaburzeń ma tendencję do rodzinnego występowania (genetyczne)